Wintergroenten

Het is een hele kunst om in de winter nog regelmatig uit eigen tuin te kunnen eten. Er zijn diverse soorten wintergroenten en met goed plannen en uitkienen is er nog heel wat mogelijk. De bekende groenten zijn de boerenkool en de prei. Je ziet ze in de winter duidelijk staan op de vrijwel lege volkstuinen. Maar winterpostelein en veldsla voor de knapperige, frisse rauwkost of soep kunnen ook. Dan is er nog de aardpeer, al zal ik die waarschijnlijk niet bij de groenten mogen rekenen. Voor degenen die nog wat hebben bewaard zal er nog wat in de vriezer kunnen zitten of is er nog keus uit gedroogde bonen of de lang te bewaren pompoenen.

Behalve de veldsla (helaas niet opgekomen) kan ik nog uit al deze soorten kiezen. Toch eet ik momenteel maar weinig uit eigen tuin. Veel droogbonen heb ik dit jaar niet, de vriezer heeft enkel nog wat restjes en de prei is maar dun gebleven.

Maar de belangrijkste oorzaak ligt vooral in het feit dat ik maar weinig in mijn tuin kom. Even wat winterpostelein gebruiken voor een frisse salade is alleen praktisch als ik die dag (of de dag ervoor) in mijn tuin ben geweest. Juist de winterpostelein is erg geschikt om in kleine beetjes te oogsten. Hetzelfde geldt voor de aardpeer. En hoewel prei wat langer te bewaren is, is een gespreide oogst wel handiger.

Maar gelukkig, boerenkool gaat bij mij altijd eerst in de vriezer voor ik ervan ga eten. Met een halflege vriezer leek het mij vorige week dan ook erg geschikt om alle boerenkool te oogsten. Zo zijn de wintergroenten tenminste bij de hand. En binnenkort zal ik maar weer eens een flinke pompoen gaan slachten. Tenslotte zijn die voor de winter bewaard en met het winterse weer van de afgelopen dagen is de winter overduidelijk begonnen.

Boerenkool

DSCN2478Herfstig weer, hartje zomer en ik ben bezig met boerenkool… Het klinkt wat absurd maar de plantjes zijn al van redelijk formaat en het is alweer tijden geleden dat ik de boerenkoolzaadjes in de aarde drukte.

Vandaag heb ik de plantjes in de tuin gezet. Een hele serie slakkenkorrels versieren de grond er om heen. Achter de coulissen  zitten de slakken al gereed om mijn boerenkool te bespringen (of traaaaag te bekrui-ui-ui-pen) en de plantjes in één nacht kaal te vreten. Eén nacht plezier voor deze slijmerige beestjes of een winter vol gezonde vitamientjes. Het is niet enkel om mijn verziekte relatie met de slakken dat ik voor het laatste kies. Ik hoop dat ze de plantjes nu met rust laten en laten opgroeien tot grote, boomachtige planten.

Tussen de boerenkool staat gele lupine, een groenbemester die ik dit jaar voor het eerst heb gezaaid. DSCN2479Helaas is dat ook favoriet eten voor slakken en zijn er al heel wat aangevreten of geheel opgegeten. Daarvoor is het grootste gedeelte van het zaad niet eens ontkiemd (of misschien zijn er vogels wezen picknicken) dus veel groenbemesting zal er niet zijn. Volgend jaar beter, voor dit jaar is de zaaiperiode helaas alweer voorbij.

 

Volle vensterbank

1460743719934983185636 Van de groenten die ik dit jaar wil verbouwen is bijna alles inmiddels gezaaid. Inmiddels wordt het tijd om aan de bloemenserie te beginnen. Daarvan heb ik alleen de vlijtige liesjes en Susanne met de mooie ogen gezaaid. Meer is echter nog niet mogelijk aangezien de vensterbank inmiddels helemaal vol staat. De doperwten en kapucijners (rechts op de foto) zijn al ijverig aan het zoeken naar houvast. Ze moeten binnenkort naar buiten. Dat er dan meer plek zal zijn valt te betwijfelen aangezien de courgette-, komkommer-, pompoen- en tomatenplantjes hun potjes alweer uitgroeien. Hoog tijd om ze naar de tuinkas te verplaatsen. En hoewel ze daar prima terecht kunnen qua plek en licht, is het beter nog even te wachten. Tenslotte is het lastig om op te letten waar je staat als je bovenhands glas in de kas moet schuiven en bevestigen. Maar mocht de nood hoog worden dan is daar ook wel weer wat op te vinden.

Er is echter nog een andere uitwijkplaats. Helaas had de kalanchoë (de soort plant die ik van jongs af aan altijd wel in één of meerdere kleuren in de vensterbank heb staan) zoveel luis dat het meer een kweekbak voor luis leek dan een bloeiende plant. Snel de deur uit! De vensterbank in de slaapkamer is nu flink gesopt en kan binnenkort wel wat plantjes herbergen. Hopelijk zijn er geen luizen meer achtergebleven…!

In de kweekbak op de foto hieronder komt alweer van alles boven: witlof, maïs en boerenkool laat zich al zien, de andijvie vraagt nog wat geduld. 14607436867931917065333

Winterkost

veldslaVandaag viel het me op dat ik nog vrij wat soorten groente uit de tuin eet. De boerenkool waarvan momenteel een deel in de vriezer ligt, de witlof die ik op zolder kan oogsten, de vergeten bleekselderij waar ik vorige week nog eentje van uit de tuin haalde en prei, die overigens vooral nog in de tuin staat. Ondertussen is de veldsla klaar om te oogsten en heb ik vanmiddag nog pompoensoep gegeten wat ik enige tijd geleden had ingevroren.

Vergeet ik zowaar ook nog dat ik vandaag weer eens heb genoten van mijn droogbonen die ik zo goed kan bewaren dat ik gewoon vergeet dat ik ze zelf geteeld heb. Leuk. En dat in januari!

En… waarschijnlijk kan ik over een week ook weer een cherrytomaatje eten… 🙂

Groen afval

Hoewel het niet vriest is er weinig te doen in mijn tuin. Nou ja… ik zou heus wel dingen kunnen doen maar de natte klei werkt niet echt motiverend. Bovendien krijgen bepaalde hobby’s van mij slechts in de winter de kans om er mee aan de slag te gaan en kan de tuin nog wel even wachten. Als het weer wat warmer wordt komen de tuinkriebels vanzelf wel weer.

Toch ga ik met enige regelmaat naar de tuin. Niet vaak, maar de regelmaat is er wel. Ik ben namelijk een actieve afvalscheider en in mijn appartementencomplex is geen mogelijkheid om groen afval in te leveren. Met mijn twee bokashi-emmers die ik inmiddels als simpele ‘groencontainer’ in gebruik heb kan ik het groene afval toch verzamelen zonder dat ik last heb van stank. Echter, een emmer is wel eens vol en zo stap ik dan maar weer op de fiets om de emmer(s) te legen. Best leuk om dan weer even te kijken hoe de tuin erbij ligt ook al veranderd er momenteel niet zoveel.

Ik kwam vandaag weer thuis met een aantal porties verse boerenkool, een vergeten bleekselderij en nog wat witlofwortels. En zo eet ik nog steeds met enige regelmaat groente uit eigen tuin.

 

Winterplanten

veldsla Ik zeg dan wel regelmatig dat het tuinseizoen afgelopen is, maar helemaal correct is dat niet. Zo zijn er groenten die ik pas aan het eind van het zogenaamde tuinseizoen in de tuin zaai en die ik pas nog veel later kan oogsten. Een bekend voorbeeld is de boerenkool, al staat die al in de zomer in de tuin. Vorige week oogstte ik de eerste plant toen deze moest plaatsmaken voor de fundering van de kas. Nog later komt de veldsla waarvan de eerste kropjes nog te klein zijn om te eten. En dan heb ik dit jaar ook nog winterbloemkool. Dit is geen bloemkool om in de winter te oogsten maar dit soort wordt al wel vóór de winter gezaaid. De planten kunnen enige vorst verdragen. Bij koud weer staat de groei uiteraard stil, maar je hebt op deze manier wel een enorme voorsprong als het in het voorjaar weer warmer wordt. Zo kun je al voor de rupsentijd de bloemkool oogsten. bloemkoolNu heb ik doorgaans geen last van rupsen. Ik heb natuurlijk wel rupsen maar lást ervan heb ik niet. Eten ze teveel op dan neem ik ze mee naar huis en verwen ik ze nog wat extra tot ze zich verpoppen. Ondertussen kan mijn bloemkool ongestoord verder groeien. Maar omdat mijn bloemkooloogst niet altijd goed slaagt is het wel prettig om op deze manier twee pogingen per jaar te kunnen wagen. En wat spreiding van oogst is voor mij ook altijd wel handig. Vandaar dat ik dit jaar de winterbloemkool probeer. Om, hopelijk, in het voorjaar mooie bloemkool te kunnen eten. bloemkool

Herfst

droogbonen Volgens de kalender is het herfst. Gezien de regen wil ik dat ook wel geloven. Maar eigenlijk wil ik nog niet helemaal afscheid nemen van de zomer met het lekkere tuinieren. Gelukkig, er is ook nu nog van alles te doen in de tuin! Prei, boerenkool, veldsla en winterpostelein komen nu aan de beurt. De eerste twee staan al tijden in de tuin, de laatste twee zijn pas net gezaaid. Een deel van de aardappels moet nog gerooid worden. En waar de meeste tuinders hun grond leeghalen en kaal laten in de winter, laat ik het liefst zoveel mogelijk op de aarde liggen. Terwijl ik in de winter een beetje thuis zit te puzzelen gaat in mijn tuin het werk door. Ontelbare wormen en slakken verwerken al dat tuinafval tot voedsel voor de aarde of trekken het door de grond en zorgen voor luchtigheid. Het ziet er misschien minder netjes en opgeruimd uit, maar het is wel beter voor de grond. En daar profiteer ik graag weer van.

Naast de groenten die ik voor de winter heb gezaaid heb ik dit jaar ook wat om te drogen; droogbonen. De eersten heb ik al geplukt en zijn inmiddels al aardig droog. Binnenkort nog een etmaal in de vriezer, nog eens drogen en dan kan ik gaan doppen.

lampionplantVoor de bloemen in de zomer heb ik ook een herfstvariant: de lampionnetjes van de lampionplant. Toen ik laatst één tak eens goed bekeek telde ik daar 30 lampionnetjes aan. Ze zijn nog lang niet allemaal oranje, er zitten zelfs nog bloemen in, maar de donkerste heb ik voor de zekerheid maar binnen gehaald. Die kunnen niet meer verrotten. Bovendien: misschien helpt het om in de herfststemming te komen.

Cocon-dag

Ik kan zo langzamerhand bijna wel spreken van een rupsenblog met al die rupsenverhaaltjes. Aan rupsen valt in ieder geval genoeg aan te beleven. Wat wil je ook met een bak met minstens 35 rupsen, daar beweegt altijd wel íets. Vandaag was het overduidelijke een gunstige dag om een cocon te spinnen, in één dag heb ik er tien zien verschijnen. En dat terwijl ik nét weer nieuw blad voor ze had meegebracht, lekkere sappige boerenkool in plaats van de ietwat taaie rode kool. De meeste hebben er niet meer van kunnen genieten en zullen het tot hun vlinderschap moeten doen met de nasmaak van de rode kool. Een enkeling kwam weer in beweging na een dagje stilzitten om er toch nog even van te kunnen smikkelen.

Hoewel ik het ontzettend leuk vind om zoveel rupsen als huisdieren te hebben, heeft het ook wel zo zijn nadelen. De bak moet tenslotte niet luchtdicht zijn maar dat betekent wel dat er zo langzamerhand steeds meer nare luchtjes van de bak naar buiten komen. Wat kunnen die beestjes veel poepen zeg! En met de kleine rupsjes die er nog tussendoor scharrelen is het lastig om de bak schoon te maken. Misschien was een stukje krant of keukenrol op de bodem nog niet zo’n gek idee geweest… Maar dat is achteraf. Alvast weer wat wijsheid voor volgend jaar. Want veel nieuwe rupsen verwacht ik dit jaar niet meer. Er staat nog één rode kool in mijn tuin en míjn boerenkool hebben ze nog niet ontdekt. Ik zie het zelf ook regelmatig over het hoofd moet ik zeggen, ze staan wat in een hoekje. Ze groeien lekker door en worden zichtbaar als ik mijn tomatenplanten en bonenplanten heb gerooid. Tot die tijd zullen tuinders mij nog wel blijven vragen of ik niet nog wat boerenkoolplantjes van ze wil 😉

Nieuw leven

Met kool in je tuin kun je er zeker van zijn dat koolwitjes graag even komen aanwaaien. Het liefst laten ze een heleboel eitjes achter voor ze weer verder dartelen. Het zal enige tijd duren voor je opmerkt dat het vlindertje langs geweest is. Opeens gaten in je koolbladeren. Dan hele happen eruit. Je kijkt, je tuurt, je zoekt en hoewel je er vrijwel zeker van bent dat er dikke rupsen in de kool moeten zitten, zijn ze in geen velden of wegen te bekennen. Het overkomt mij regelmatig. Het zal de vijanden van de rups ook overkomen. En dat is natuurlijk net de bedoeling!

De kleur van de rups van het koolwitje is exact dezelfde kleur als het blad van de bloemkool. Het lijkt zóveel op elkaar dat het zomaar kan gebeuren dat je een minuut lang naar het blad zit te turen en de hele dikke rups over het hoofd ziet. En zo leven de rupsen dus in alle rust verder. Etend en slapend, kruipend en etend.

Momenteel heb ik er een aantal in huis. Op mijn werk zaten de rupsen in de boerenkool en aangezien de plantjes nog erg klein waren bleef er met wat rupsen erop nog maar weinig van over. Tsja… wat doe je dan? Er moet een fijnmazig net overheen, maar dat was niet zomaar voorhanden. Met wat geduld kom je ook een heel eind weet ik uit ervaring. Dus ging ik alle aangevreten plantjes stuk voor stuk bij langs om de rupsen er vanaf te vissen. Ik zal er ongetwijfeld een serie over het hoofd gezien hebben om nog maar niet te spreken over de vele eitjes die nog moesten uitkomen. Het is niet anders. De rupsen die ik gevangen heb heb ik in een bakje mee naar huis genomen. Ze doodmaken vind ik zonde, ik ben namelijk dol op vlinders. En het proces van rups naar vlinder is ook fascinerend. Dus logeren ze nu bij mij in huis. Er zitten al minstens 3 poppen in het bakje en blijkbaar heb ik ook wat eitjes meegenomen want er lopen opeens mini-rupsjes rond. Op naar de volgende generatie.

Aardbeiplanten

DSCN1969Augustus is de tijd om de stekjes van de aardbeiplanten op de juiste plek in de tuin te zetten en de overtollige stekjes van de plant af te knippen. Ik wilde dit jaar graag de nieuwe aardbeiplanten op een andere plek zetten om zo het overzicht te houden. Aardbeiplanten geven namelijk het beste oogst in de eerste twee jaar, daarna kun je je ‘collectie’ beter vernieuwen. Een aangezien de planten altijd voor nakomelingen zorgen als ware het konijnen, is dat geen enkel probleem. Ik had een maand geleden al netjes wat potjes ingegraven zodat ik de stekjes gemakkelijk en met weinig last voor de plant zou kunnen verplaatsen. Echter precies de planten naast de potjes waren wat karig met stekjes terwijl andere royaal de uitlopers om zich heen gooiden. Ach… het is zo ook gelukt. Met het natte weer hoef ik me geen zorgen te maken over verdroogde aardbeiplanten.

Het vak waar de oude aardbeiplanten stonden hebben we (ja, mijn tuinmaatje was er vandaag weer om te helpen…! Heerlijk, zo gebeurt er veel meer en het is ook nog eens veel gezelligerDSCN1966) alle planten verwijderd. De composthoop zal waarschijnlijk enigszins overgroeid worden met aardbeiplanten (denk maar niet dat die meteen stoppen met groeien) en het lege vak is meteen alweer in gebruik genomen. Wintergroenten zaaien! De boerenkool is al flink groot, die staat al een hele tijd in de tuin, maar een beetje variatie in de winter is natuurlijk fijn dus hebben we vandaag winterpostelein en veldsla gezaaid. En wederom is het handig dat het nat weer is, geen risico op uitgedroogde net ontkiemde plantjes. DSCN1967