Het einde van de tomatenoogst

Het was weer zover: de tomatenziekte phytophthora sloeg toe en besmette al mijn tomatenplanten. Eigenlijk is het, met tomaten in de open lucht, een jaarlijks terugkerend probleem. Het is niet de vraag óf de planten ziek worden, maar wanneer. Helemaal als je op een volkstuincomplex zit is de kans heel groot. Is er ergens een plant besmet dan verspreid het zich gemakkelijk via de lucht naar andere planten. Wat dat betreft was het dit jaar een prachtige, droge zomer met een enorme grote tomatenoogst voor kweken in de open lucht. Toch blijft het elke keer moeilijk om de resterende oogst te moeten weggooien. Maar te lang wachten zorgt alleen maar voor het (verder) verspreiden van de ziekte. Dus: opruimen!

Omdat er geen bestrijdingsmiddel is tegen phytophthora is het wettelijk verplicht om de zieke planten te verbranden. Om te voorkomen dat het hele volkstuincomplex straks in lichterlaaie staat laat ik het verbranden graag over aan de gemeentewerf. In vuilniszakken gaat het naar het restafval.

Er is opeens een heel stuk tuin leeg. Globaal heb ik er wat winterrogge gestrooid en door de aarde gewerkt. Ik hoorde de vogeltjes prompt zingen, dus of er straks nog wat overblijft om te ontkiemen is maar de vraag. Maar dan heb ik tenminste wat vogels gevoerd.

 

Zieke planten

Ik had het niet verwacht maar helaas, ook in de kas kunnen de tomatenplanten ziek worden. Waar het precies aan heeft gelegen weet ik niet, maar de vleestomaat is ermee begonnen. De drie planten vertonen allemaal bruine vlekken en sommige tomaten verrotten aan de plant. Misschien dat deze soort vatbaarder is voor phytophthora dan de andere soorten. Nu was het wat vol geworden in de kas (ook een risicofactor) en misschien wel te vochtig (andere mogelijke oorzaak). Hoe dan ook, de zieke planten moesten eruit en de tomaten die nog kans maakten heb ik geoogst. Gelukkig ben ik er vroeg bij en kan een deel van de planten nog wel even blijven staan. Ze zullen de ziekte ook overgenomen hebben maar het is nog niet te zien.

De plantenresten moeten naar de afvalverbranding (niet bij het tuinafval) omdat de ziekte erg besmettelijk en hardnekkig is.

Phytophthora – tomatenziekte

Helaas, helaas, ik had het al verwacht maar vandaag moest ik toch drastische maatregelen nemen. Ik heb namelijk Phytophthora, oftewel de tomatenziekte bij de meeste tomatenplanten in mijn tuin. Het is het grote nadeel van tomaten kweken in de open lucht ten opzichte van het kweken in een kas. Door nat weer is de kans op Phytophthora groot en het was laatste enige tijd behoorlijk nat.

Speciaal voor jullie heb ik de kenmerken van deze ziekte op de foto gezet. Het is namelijk een zeer besmettelijke ziekte, de sporen ervan verspreiden zich via de wind, dus tijdig de zieke planten verwijderen is erg belangrijk en zelfs wettelijk verplicht! De planten in een plastic zak stoppen en niet bij GFT of op je eigen composthoop gooien. Inmiddels heb ik de zieke planten gerooid.

Overigens verwacht ik dat, door het natte weer, de andere planten binnenkort ook kenmerken van de tomatenziekte zullen vertonen, maar ik hoop het zolang mogelijk te kunnen rekken. Alle tijd dat de tomaten nog kunnen rijpen is mooi meegenomen. Zit de ziekte eenmaal in de plant dan zijn ook de tomaten aangetast. Je kunt bij het rooien van de plant dan wel de groene tomaten bewaren en deze in de vensterbank laten rijpen maar op den duur zullen ze alsnog bruine vlekken vertonen en verrotten.

Zoals jullie op de foto’s kunnen zien zijn de kenmerken:

  • bruine plekken op de tomaten
  • zwarte plekken op de bladeren (of geheel zwarte bladeren, afhankelijk van het stadium)
  • zwarte stengels van de tomatenplant

 

zieke tomaatgezonde en zieke tomaatzwarte bladerenaangetast bladzwarte stamzwarte stengel

Ziek

DSCN7150_rsTerwijl ik vrolijk mijn royale tomatenoogst aan het verzamelen was, ontdekte ik tot mijn schrik dat er een tomatenplant ziek was. Eentje die in het stukje oerwoud groeit omdat ik ze te dicht op elkaar heb staan en ook nog ’s niet netjes heb bijgehouden. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er bij één zieke plant de rest ook allemaal ziek is. En ja hoor, na het eruit trekken van de zieke plant ontdekte ik nog meer aangetaste plekken op andere planten met als gevolg dat ik op dat stukje alle tomatenplanten heb moeten rooien. Ik hoop dat ik nog op tijd was en het niet overgeslagen is naar de tomatenplanten aan de andere kant van het paadje.

De zieke planten moeten verbrand worden, alleen zou ik niet weten waar ik dat moet doen. Ik neem aan dat het restafval ook verbrand wordt (en dan bedoel ik niet het groenafval maar dat wat in de grijze container zit) en het ook goed komt als ik het daar in gooi. Een hele tas vol zieke plantenresten heb ik meegenomen naar huis om het in de container te kunnen gooien, de rest moeten ik zeer binnenkort maar ophalen voordat het voor verdere besmetting zorgt. DSCN7152_rsGelukkig staan er geen aardappels in de buurt, de ziekte genaamd phytophthora is namelijk verwant aan de tomatenplantziekte.

Op moestuintips.nl staan een aantal tips om de kans op de ziekte te verminderen.

In het kort:

  • verbouw planten met een hoge weerstand tegen phytophthora
  • zorg dat de planten droog staan (onder een afdakje)
  • zet de planten 70 cm uit elkaar
  • houd de grond vrij van onkruid en snoei de onderste bladeren zodra dit kan.
  • Verwijder zieke plantendelen meteen en zorg dat deze niet op de composthoop terecht komen.

In dat geval zijn de tomatenplanten op mijn balkon een stuk veiliger (onderste bladeren zijn allemaal eraf, momenteel helaas niet meer onder afdak) en ook het andere stukje met tomatenplanten is minder vol gegroeid. De tijd zal moeten uitwijzen of deze tuinplanten de ziekte bespaard blijft.