Categorie archieven: Groenbemesters

Groenbemesters: wat zijn het, welke soorten zijn er en wat kun je ermee?

Organische stof

Geplaatst op door — 1 reactie ↓

Ik heb al verschillende keren geschreven dat het toevoegen van organische stoffen aan je tuinaarde belangrijk is. Maar wat is het eigenlijk precies? En wat is de functie ervan? Vandaag het beloofde blogbericht hierover.

Organische stof is de verzamelnaam voor alles wat zich in de bodem bevindt, meestal wordt echter met name het dode plantenmateriaal, mest, bacteriën en schimmels bedoeld.

De hoeveelheid organische stof in de grond is een belangrijke indicator voor de vruchtbaarheid. Een overzicht van de functies ervan:

  • het versnelt het opwarmen van de grond (doordat de grond een donkerdere kleur heeft)
  • het vermindert het wegspoelen van voedingsstoffen
  • het verbetert het doorlaten en vasthouden van water
  • het laat water én lucht beter in de grond, dit is goed voor het klimaat van het bodemleven
  • het zorgt voor voedingsstoffen in de grond
  • het stabiliseert de zuurtegraad van de grond (bij zure grond heb je bijvoorbeeld meer mosgroei)
  • het houdt meer CO2 vast dan de lucht, het gaat opwarming van de aarde tegen
  • het is de enige voedingsbron voor het bodemleven
  • de toename van bodemleven door het organische materiaal verlaagt de gevoeligheid voor ziekte

Er vallen hele boeken te schrijven over organische stof, maar dat laat ik aan anderen over. Voor mij is het genoeg om een beetje te weten wat het doet en waarom het zo belangrijk is om het aan mijn tuin toe te voegen.

 

De informatie voor dit blogbericht heb ik gevonden in de brochure van Department Leefmilieu Natuur en Energie (lne), op pagina 39 van deze brochure kun je de samenvatting van het gehele artikel vinden. www.lne.be

Overige informatie vond ik op www.kennisakker.nl

Winterklaar?

Geplaatst op door — Geen reacties ↓

DSCN0168Nu het tuinseizoen begint af te lopen zie ik om mij heen allemaal mensen hun tuin ‘winterklaar’ maken. Alle groente die niet winterhard is wordt geoogst of gerooid. Afval wordt weggebracht, de tuin wordt omgespit, de paadjes misschien nog aangeveegd. Netjes en dus klaar voor de winter.

Ik ben er niet zo zeker van dat al die netheid een tuin winterklaar maakt. O, zeker, het ziet er netjes en verzorgd uit. Lege vakken, klaar om weer ingezaaid  te worden. Het spitten voor de winter heeft als voordeel dat de dikke, harde brokken klei met een koude winter kapot vriezen en fijner worden. Dat is zeker een groot voordeel want het maakt het werken een stuk gemakkelijker.

Toch ben ik niet overtuigd. Ik kijk graag naar de natuurlijke gang van zaken. En in de natuur zie ik nooit vanzelf een DSCN0167leeg veld. Er staat altijd iets, al is het maar een veld vol brandnetels, er is altijd grondbedekking. En dat heeft een reden. De planten beschermen de grond. De aarde waar alle voedingsstoffen voor volgend jaar in zitten en waar door de bodemdieren nog aan wordt toegevoegd.

Het voordeel van het bedekt houden van de grond tijdens de winter is dat de grond beschermd wordt tegen weersinvloeden (vorst, uitspoelen van voedingsstoffen, uitdroging etc). Daarbij breng je extra voedingsstoffen in de aarde als je plantenresten of groenbemesters gebruikt die door de bodemdieren kunnen worden afgebroken tot voedingsstoffen, tijdens de winter (plantenresten) of in het vroege voorjaar (groenbemesters).

DSCN0170Het toevoegen van organisch materiaal aan je tuin heeft vele voordelen, ik zal er binnenkort een stukje over schrijven. Ik vind het zelf er niet heel charmant uitzien als ik al mijn afval in de tuin laat liggen en ik houd toch wel van een beetje een mooie tuin. Maar in de winter maak ik een uitzondering. Naast het toevoegen van voedingsstoffen en organisch materiaal aan mijn tuin zorgt deze bedekking van plantenresten (of groenbemesters) er ook nog eens voor dat het onkruid minder snel tevoorschijn komt. Zo hoef ik in het voorjaar niet alle tuinvakken tegelijk onkruid vrij te maken, dat scheelt weer! Al zal het mij niet verbazen als deze ’troep’ (zie foto) in het voorjaar niet meer terug te vinden is. Lang leve de slakken!

Groenbemester II

Geplaatst op door — Geen reacties ↓

Zoals beloofd vandaag een aantal groenbemesters met hun belangrijkste eigenschappen. Ik vind zelf de zaaitijd belangrijk. Dit jaar vond ik zelf dat ik er vroeg bij was maar was ik alsnog te laat met het zaaien van de rode klaver. Dit had overigens ook te maken met een verkeerde notitie. Tussen eind juli en half september zit natuurlijk nogal een verschil… Maar gelukkig had ik nog genoeg Phacelia. En volgend jaar probeer ik wat nieuwe soorten uit.

Winterrogge

Bij de Moestuin waar ik heb gewerkt werd veel gebruik gemaakt van winterrogge: deze blijft groen in de winter (niet vorstgevoelig), bedekt de grond snel en wortelt diep wat de grond goed losmaakt. De effectieve organische stof is echter laag en na het onderwieden moet je 3 weken wachten voor je gaat zaaien omdat het een stof bevat dat ontkiemen tegengaat. Je kunt dit gewas zaaien van half augustus tot eind oktober.

Phacelia (bijenvoer)

Deze plant is erg vorstgevoelig, bedekt de bodem snel en geeft middelmatige effectieve organische stof. Als de plant in bloei komt, wortelt de plant dieper en wordt er op een dieper niveau de grond losgemaakt. Daarnaast zorgt de plant voor veel nectar en trekt het veel hommels aan. Je kunt dit gewas zaaien van half april tot half augustus.

Rode klaver

Het grote voordeel van rode klaver als groenbemester is dat deze plant actief stikstof opneemt uit de lucht. Dit betekent extra voeding voor de aarde als het gewas wordt ondergewied. Dit is bij alle groenbemesters het geval die onder de soort vlinderbloemig vallen (zoals witte klaver, luzerne en gele lupine) Verder heeft het een hoge effectieve organische stof, bedekt het de grond redelijk snel en is het enigszins vorstgevoelig. Het gewas is te zaaien van half maart tot eind juli.

Afrikaantjes

Een bekend plantje dat ook als groenbemester gebruikt kan worden. Ze zijn erg vorstgevoelig, geven een middelmatige grondbedekking en zorgen voor een redelijke hoeveelheid effectieve organische stof. Daarnaast hebben Afrikaantjes houden daarbij de wortelvlieg op afstand wat het tot een goede combinatie maakt met het telen van wortels. En het oog wil ook wel eens wat: ze bloeien uitbundig. Zaaien van half mei tot half juli.

Kruisbloemig

De groenbemesters die onder de kruisbloemigen vallen mogen nooit gezaaid worden in een veld waar knolvoet is geconstateerd. De planten zijn namelijk zeer gevoelig voor deze ziekte waardoor de ziekte in stand gehouden wordt. Kruisbloemigen zijn bijvoorbeeld bladrammenas en gele mosterd.

Groenbemester I

Geplaatst op door — Geen reacties ↓

phacelia - bijenvoer - groenbemesterSinds ik Phacelia (ook wel Bijenvoer genoemd) eens in mijn tuin heb gehad valt deze niet meer uit mijn tuin weg te denken. De plant is een paradijsje voor de hommels, helemaal in het vroege voorjaar wanneer er nog niet zoveel te eten is voor ze. Naast het voeden van hommels is het ook nog eens een mooie plant om te zien, de bloemen maar ook de blaadjes als de zaden net ontkiemd zijn. En tenslotte is het een groenbemester.

Al eerder in mijn moestuin-carrière heb ik me globaal wat verdiept in groenbemesters (artikel: wat is het ook alweer?) waarbij ik een interessant en informatieve website tegenkwam. Het was me echter veel te complex om dat toen verder uit te zoeken. Wat mij betreft was het al voldoende dat ik wist dat de mooie plant ook nog nuttig was voor het losmaken van de harde klei. En zo stimuleer ik het dat de plant zich uitzaait en zaai ik steeds meer vakken in met de Phacelia.

Inmiddels ben ik bijna 2 jaar verder met mijn moestuin en vind ik het interessant om me er verder in te verdiepen. Er zit namelijk nogal een verschil tussen de soorten groenbemesters en ik heb er een aantal wat nader onderzocht en schrijf er vandaag en morgen een stukje over.

Vandaag een overzicht van de functies van een groenbemester:

  • grondbedekking: dit gaat onkruid tegen (waar een plant groeit is minder ruimte voor andere planten) en zorgt er ook voor dat de grond minder gevoelig is voor weersinvloeden.
  • grond losmaken: de wortels van de plantjes maken de oppervlakkige of diepere grond losser (afhankelijk van de soort groenbemester die je kiest)
  • het vasthouden van voedingsstoffen (het gaat uitspoeling van voedingsstoffen tegen)
  • organische stof: als de plant na verloop van tijd onder de grond wordt gewerkt komt er meer organische stof in de aarde. Dit heeft vele voordelen, het zorgt onder andere voor betere drainage en voedingsstoffen in de grond. (Ik heb een mooi document gevonden waarin heel goed wordt uitgelegd wat het belang is van organische stof. Een blog daarover houden jullie nog tegoed.)

Vooral het toevoegen van organische stof aan mijn tuinaarde vind ik belangrijk. Dat is ook de reden waarom ik liever compost gebruik dan kunstmest. Nadeel is wel dat het veel duurder is en ook nog eens heel veel sjouwwerk. Vandaar dat ik me verdiep in groenbemesters. Zaad is zo zwaar nog niet 😉

Morgen zal ik een aantal groenbemesters toelichten.

 

 

Wat is het ook alweer?

Geplaatst op door — 2 reacties ↓

Ik wilde een stukje schrijven over die plantjes die je aan ’t eind van het seizoen zaait en die de grond dan bedekken en die je het volgende jaar onder moet wieden. Ze geven weer nieuwe grondstoffen aan de tuin. Maar hoe heten ze ook alweer? Even googlen, het is toch iets van bodembemesters? Er komt een lijst van woordenboeksites die het woord niet kunnen vertalen (waarom staan ze dan überhaupt in de lijst?) en vele andere onlogische sites. Dat is het dus niet. Het woord ligt op het puntje van mijn tong maar ik kan er maar niet op komen. Is het echt zo’n moeilijk woord?

In de tuin heb ik ze een tijdje geleden al gebruikt. De twee braakliggende vakken waar de aardappels hebben gestaan heb ik royaal met phacelia ingezaaid en volgens mij ook wat rode klaver. Maar ik ben wel benieuwd hoe ik het straks moet doen. Want die plantjes komen straks op en dan? Overigens is gele mosterd ook een bemester, helaas wist ik dat wat te laat, toen had ik mijn gestorven reuzemosterdplant al in een groene container gegooid (toen had ik nog geen compostbak) Ach… die kan zijn voeding via de kringloop in een berg compost wel weer kwijt.

Maar ik ben nog op zoek naar het woord dat op het puntje van mijn tong ligt. Een zoektocht op het forum van tuinadvies.nl helpt me bij mijn zoektocht. Ik zat er dichtbij: groenbemesters. Ik doe meteen wat ideeën op om verder te zoeken naar het nut van groenbemesters.

Naast de gele mosterd, phacelia en rode klaver zijn er nog meer soorten die te gebruiken zijn als groenbemester. Verschillende soorten raaigras, andere soorten klaver en tot mijn verrassing ook afrikaantjes. Wat leuk! Die staan namelijk ook royaal in mijn tuin maar dan om de wortelvlieg uit de buurt te houden en de tuin vrolijk te versieren. In het voorjaar dus maar onderwieden.

Ik vraag me af of het uitmaakt welke soort ik gebruik en kom zo zoekende op een interessante site. De mensen die meer over groenbemesters willen weten verwijs ik hier graag naar door: http://www.kennisakker.nl/kenniscentrum/handleidingen/teelthandleiding-groenbemesters-welke-groenbemester-de-beste-keuze

Voor de rest een samenvatting: welke groenbemester je het beste kunt gebruiken hangt er vanaf wat je belangrijk vindt. Wil je dat de planten de grond losmaken, wil je ze laat in het jaar nog kunnen zaaien en wil je wel of niet dat ze in de winter groen blijven? Ga je voor het maximale aan organische stof die je in de grond gaat verwerken of vind je het belangrijker dat er meer stikstof in de grond komt?

Nou… zo diep heb ik er nog niet over nagedacht hoor. Ik vind het vooral wel een leuk idee dat ik plantjes laat groeien die ervoor zorgen dat de bodem weer gevoed wordt. Eigenlijk vind ik dat wel voldoende. Tegen de tijd dat ik daadwerkelijk een boerderij wil beginnen zal ik me hier wel wat meer in verdiepen.

Op de site staat overigens nog wel een handig overzicht welke groenbemester je het in welke maand het beste kunt zaaien. Ik denk dat ik de phacelia te laat heb gezaaid, dus of het nog effectief is weet ik niet. Ach, volgend jaar weer een kans.