Hommels

Momenteel groeien er in mijn volkstuin een heleboel bijenplanten: de phacelia (Nederlandse naam is bijenvoer) zaait zich elk jaar uit en aangezien ik het gebruik als groenbemester laat ik het altijd zo lang mogelijk staan. Het groeit behoorlijk snel met dit weer en inmiddels begin ik last te krijgen van de grote planten. Ik wilde zaaien en moest eerst een heel stuk grond leeghalen dat bomvol stond met phacelia. Ook tussen de fruitstruiken groeit het welig. Het groeit zó goed dat ik de kruisbes en witte bes niet meer kan zien staan. Tijd om op te ruimen.

Het lukt me niet. Ik hoef maar eventjes in de buurt van deze grote bijenplanten te staan om te zien dat de phacelia zeer druk bezocht wordt. Tientallen hommels en andere insecten vliegen van bloem naar bloem, het is één grote bewegende massa. Die hommels waar het niet zo goed mee gaat en die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Het is een prachtig gezicht om dan zoveel van deze kwetsbare insectengroep te zien rondvliegen in mijn kleine stukje tuin. En dus blijft de phacelia weer staan. Ze staan enorm in de weg voor de andere planten, maar zorgen voor een paradijs voor vele hommels.

Overigens heb ik wel wat planten weg kunnen halen. Het paadje is weer phacelia-vrij en de planten heb ik in stukjes gescheurd om deze vervolgens te verspreiden over de tuin. De planten kunnen rustig verteren en zorgen zo voor humus in de aarde. En ondertussen valt er weer zaad in de bodem dat volgend jaar weer voer voor de bijen brengt.

Opruimen

Het beeld dat ik van de staat van mijn tuin heb en het beeld dat mijn omgeving van mijn tuin heeft, loopt waarschijnlijk niet gelijk op. Zo zijn er bepaalde paadjes die je in deze tijd van het jaar eigenlijk niet kunt betreden door overhangende takken. Ik vermijd ze gewoon, anderen valt het op dat het daar wel érg begroeid is. En het aanzicht van de tuin… tsja, dat oogt dit voorjaar ‘wat’ rommelig. Er staan prachtige bloeiende bijenplanten, maar het is wel wat chaotisch. Een ander zal het omschrijven als ‘daar is dit hele jaar nog niks aan gedaan.’

Achterin de tuin (waar niemand komt behalve ik) is het netjes opgeruimd en overzichtelijk. Alle paadjes zijn er begaanbaar en er staat niet meer dan een paar sprietjes onkruid. De kas is weer helemaal bijgewerkt en is door een ringetje te halen. Met dat in mijn achterhoofd vind ik mijn tuin mooi op orde. Toen ik gister aan de slag ging in het voorste stukje van mijn tuin bedacht ik mij dat juist dát stukje het visitekaartje van mijn tuin is. De phacelia was uitgebloeid en de dode planten stonden een meter hoog. Er tussen stond her en der nog wat dode spinazie, klaar om het zaad ervan te vangen. Ik moet toegeven, eigenlijk zag het er gewoon slordig uit.

Inmiddels is er wat aan gedaan. De phacelia is in een zak gegaan, dat gaat mee naar de M&M-tuin. Daar mag een groenbemester rijkelijk groeien, alles beter dan onkruid. De spinazie is ook in een zak gegaan om mee naar huis. Het moet nog verder drogen en in het najaar kan ik weer spinazie zaaien. Binnenkort zal ik nog een keer moeten want er zal genoeg uitgezaaide phacelia opkomen. En dan is er plek voor sla. Om het echt netjes te maken zal ik er nog wel een keertje aan de slag moeten, maar het begin is gemaakt.

 

 

Bloei in oktober

dscn2946Er bloeit nog van alles in de tuin. De zinnia’s geven niet om een beetje kou, net zoals de dahlia’s. De phacelia (bijenvoer) komt nog tot bloei voor het winter wordt, de petunia’s teren waarschijnlijk op hun laatste bloemetjes. De duizendknoop en Suzanne met de mooie ogen en de rozenstruik bloeien allemaal zowaar nog. Alleenbijenvoer petunia Duizendknoop Suzanne met de mooie ogende vlijtige liesjes zijn helemaal afgestorven. Heerlijk om in oktober nog een bosje bloemen uit eigen tuin te kunnen halen. Met deze foto’s kunnen jullie ook even meegenieten.

Bijenvoer (phacelia)

phacelia bijenvoerDe plant die jullie de afgelopen week op de foto zagen is Bijenvoer (phacelia tanacetafolia). Het moment dat ik kennismaakte met deze plant was na het zaaien van een zakje bijenbloemenmengsel. Om de bijen te helpen nu ze in zwaar weer zitten zijn worden deze zakjes op veel plaatsen verkocht of zelfs uitgedeeld. Al snel na de start van de bloei ontdekte ik dat het zijn naam eer aan doet: bij zonnig weer zit het vol met bijen en hommels en klinkt er een gezellig gezoem.

De plant is niet alleen uiterst nuttig voor het voeden van bijen maar ook nog eens te gebruiken als groenbemester. Voor de plant zaad gaat maken zul je de plant dan onder de grond moeten werken. Het zorgt voor organische stof wat een waardevolle toevoeging is voor je tuingrond. Bij vorst gaat de plant dood maar een beetje vorst kan het blijkbaar wel verdragen want deze plant heeft de winter overleefd. Sterker nog, ik heb de plant in het najaar al flink ingekort omdat ik niet meer over mijn paadjes kon lopen en inmiddels kan ik de snoeischaar er alweer in zetten. Er blijft echter altijd wat staan voor de bijen, ik vind hun aanwezigheid zeer aangenaam en geniet van hun gezoem en af- en aanvliegen.

This poll is no longer accepting votes

Welke plant staat er op de foto van de week?
×

Uw bestelling is gearriveerd

DSCN0142Na het schrijven van verschillende blogberichten over groenbemesters werd het hoog tijd om zelf eens wat zaden van deze nuttige plantjes aan te schaffen. En zo werd er deze week een mooi pakketje bij mij bezorgd met twee kilo zaad van Winterrogge, een halve kilo van zoete gele Lupine, een klein zakje Phacelia (bijenvoer) en een klein zakje Borage (komkommerkruid), voorlopig kan ik wel weer vooruit!

De Phacelia is tot nu toe mijn favoriete groenbemester maar ik wil ook wel eens wat anders, vandaar dat ik nog wat andere heb besteld. Lupinen vind ik al van jongs af aan mooie planten maar ze werden bij mij altijd opgegeten door de slakken. Dat er mensen zijn die prachtig bloeiende lupines in de tuin hebben staan verwonderd mij meestal, het is hen wél gelukt! En dan geniet ik maar met hun mee van die prachtige bloemen.

Borage, beter bekend als komkommerkruid, is een leuk, lief uitziend plantje dat niet alleen goed is voor de grond als groenbemester maar dat ook nog eens helemaal eetbaar is. En ook de bijen zijn er gek op. Wat wil je nog meer?

Nou, het liefst een groenbemester die ik nog in september of oktober kan zaaien want dan komen de meeste van mijn tuinvakken leeg te staan. En daarom heb ik zoveel Winterrogge besteld. Alles wat in september nog niet met een andere groenbemester is ingezaaid krijgt een flinke dosis zaad van de Winterrogge. De rogge wortelt diep wat bij de dikke kleigrond waaruit mijn tuin bestaat een groot voordeel is. Dat scheelt weer spitten! En wie weet lukt het mij dan een keer om wortels te telen want dat is me tot nu toe nog niet gelukt.

Groenbemester II

Zoals beloofd vandaag een aantal groenbemesters met hun belangrijkste eigenschappen. Ik vind zelf de zaaitijd belangrijk. Dit jaar vond ik zelf dat ik er vroeg bij was maar was ik alsnog te laat met het zaaien van de rode klaver. Dit had overigens ook te maken met een verkeerde notitie. Tussen eind juli en half september zit natuurlijk nogal een verschil… Maar gelukkig had ik nog genoeg Phacelia. En volgend jaar probeer ik wat nieuwe soorten uit.

Winterrogge

Bij de Moestuin waar ik heb gewerkt werd veel gebruik gemaakt van winterrogge: deze blijft groen in de winter (niet vorstgevoelig), bedekt de grond snel en wortelt diep wat de grond goed losmaakt. De effectieve organische stof is echter laag en na het onderwieden moet je 3 weken wachten voor je gaat zaaien omdat het een stof bevat dat ontkiemen tegengaat. Je kunt dit gewas zaaien van half augustus tot eind oktober.

Phacelia (bijenvoer)

Deze plant is erg vorstgevoelig, bedekt de bodem snel en geeft middelmatige effectieve organische stof. Als de plant in bloei komt, wortelt de plant dieper en wordt er op een dieper niveau de grond losgemaakt. Daarnaast zorgt de plant voor veel nectar en trekt het veel hommels aan. Je kunt dit gewas zaaien van half april tot half augustus.

Rode klaver

Het grote voordeel van rode klaver als groenbemester is dat deze plant actief stikstof opneemt uit de lucht. Dit betekent extra voeding voor de aarde als het gewas wordt ondergewied. Dit is bij alle groenbemesters het geval die onder de soort vlinderbloemig vallen (zoals witte klaver, luzerne en gele lupine) Verder heeft het een hoge effectieve organische stof, bedekt het de grond redelijk snel en is het enigszins vorstgevoelig. Het gewas is te zaaien van half maart tot eind juli.

Afrikaantjes

Een bekend plantje dat ook als groenbemester gebruikt kan worden. Ze zijn erg vorstgevoelig, geven een middelmatige grondbedekking en zorgen voor een redelijke hoeveelheid effectieve organische stof. Daarnaast hebben Afrikaantjes houden daarbij de wortelvlieg op afstand wat het tot een goede combinatie maakt met het telen van wortels. En het oog wil ook wel eens wat: ze bloeien uitbundig. Zaaien van half mei tot half juli.

Kruisbloemig

De groenbemesters die onder de kruisbloemigen vallen mogen nooit gezaaid worden in een veld waar knolvoet is geconstateerd. De planten zijn namelijk zeer gevoelig voor deze ziekte waardoor de ziekte in stand gehouden wordt. Kruisbloemigen zijn bijvoorbeeld bladrammenas en gele mosterd.

Groenbemester I

phacelia - bijenvoer - groenbemesterSinds ik Phacelia (ook wel Bijenvoer genoemd) eens in mijn tuin heb gehad valt deze niet meer uit mijn tuin weg te denken. De plant is een paradijsje voor de hommels, helemaal in het vroege voorjaar wanneer er nog niet zoveel te eten is voor ze. Naast het voeden van hommels is het ook nog eens een mooie plant om te zien, de bloemen maar ook de blaadjes als de zaden net ontkiemd zijn. En tenslotte is het een groenbemester.

Al eerder in mijn moestuin-carrière heb ik me globaal wat verdiept in groenbemesters (artikel: wat is het ook alweer?) waarbij ik een interessant en informatieve website tegenkwam. Het was me echter veel te complex om dat toen verder uit te zoeken. Wat mij betreft was het al voldoende dat ik wist dat de mooie plant ook nog nuttig was voor het losmaken van de harde klei. En zo stimuleer ik het dat de plant zich uitzaait en zaai ik steeds meer vakken in met de Phacelia.

Inmiddels ben ik bijna 2 jaar verder met mijn moestuin en vind ik het interessant om me er verder in te verdiepen. Er zit namelijk nogal een verschil tussen de soorten groenbemesters en ik heb er een aantal wat nader onderzocht en schrijf er vandaag en morgen een stukje over.

Vandaag een overzicht van de functies van een groenbemester:

  • grondbedekking: dit gaat onkruid tegen (waar een plant groeit is minder ruimte voor andere planten) en zorgt er ook voor dat de grond minder gevoelig is voor weersinvloeden.
  • grond losmaken: de wortels van de plantjes maken de oppervlakkige of diepere grond losser (afhankelijk van de soort groenbemester die je kiest)
  • het vasthouden van voedingsstoffen (het gaat uitspoeling van voedingsstoffen tegen)
  • organische stof: als de plant na verloop van tijd onder de grond wordt gewerkt komt er meer organische stof in de aarde. Dit heeft vele voordelen, het zorgt onder andere voor betere drainage en voedingsstoffen in de grond. (Ik heb een mooi document gevonden waarin heel goed wordt uitgelegd wat het belang is van organische stof. Een blog daarover houden jullie nog tegoed.)

Vooral het toevoegen van organische stof aan mijn tuinaarde vind ik belangrijk. Dat is ook de reden waarom ik liever compost gebruik dan kunstmest. Nadeel is wel dat het veel duurder is en ook nog eens heel veel sjouwwerk. Vandaar dat ik me verdiep in groenbemesters. Zaad is zo zwaar nog niet 😉

Morgen zal ik een aantal groenbemesters toelichten.