Yacon oogsten

Kou en lichte vorst: hoog tijd om de yacon te oogsten. Het zou toch zonde zijn als de oogst bederft. Met een riek en een vegertje ging ik aan de slag. Eerst moest ik voorzichtig proberen te achterhalen hoe groot de yacon gegroeid was om te voorkomen dat ik dwars door de knolletjes zou prikken. Uiteindelijk gebruikte ik meer mijn handen dan de riek, tenslotte voel je daar wat meer mee. En zo kwam ik al snel een heleboel knolletjes tegen. Speciaal voor jullie hebben we (mijn man hielp een handje) veel foto’s gemaakt. Zo krijgen jullie een indruk van de groei van een yacon.

Toen we eenmaal het grootste deel van de yacon blootgelegd hadden trok mijn man de yacon er zo in zijn geheel uit. Met een vegertje ging ik als een archeoloog te werk. Knolletje voor knolletje kwam tevoorschijn. Bruine wortels konden weg, de vrij liggende knolletjes konden eraf getrokken worden. Al met al werd de kluwen yacon steeds kleiner en vulde de emmer zich meer en meer.

Het laatste stuk bewaarden we voor de buurman. Als hij wil kan hij er nog een yacon van stekken en anders kan hij op zijn minst de yacon proeven.

Thuis heb ik alle yaconknolletjes geschrobd zodat ze mooi schoon in de koelkast liggen. Opvallend is dat de knollen qua kleur variëren van vrijwel wit tot compleet dieproze. En dat van dezelfde plant. Voorlopig blijft de koelkastla nog wel even gevuld met de yacon, pas over enkele weken krijgen de knollen smaak.

Lichte vorst

Het is een aantal nachten koud geweest en het heeft wat gevroren. De bladeren van de yacon, vorstgevoelig, zijn verkleurd naar zwart. Toen ik gister met het mooie weer lekker in de tuin bezig was, heb ik de yacon dan ook maar aangepakt. Alle grote takken zijn afgeknipt en opeens is er weer ruimte in de tuin. Ook de ananaskers kon ik opruimen, die zal niet veel meer doen. Het is een verademing om opeens weer bij de composthoop te kunnen komen zonder me door de takken te hoeven wurmen.

Door het langdurige warme weer is de yacon dit jaar ontzettend gegroeid en ik ben benieuwd hoe groot de knol is geworden. Ik zal mijn nieuwsgierigheid nog even moeten bedwingen, na het opruimen van de tuin was er niet meer genoeg tijd om ook nog de complete yacon op te graven. Zo in de aarde zal het nog wel wat kou kunnen verdragen en dat geeft mij nog even de tijd om ruimte te maken in de koelkast.

Yacon

Terwijl de kou uitblijft, groeit in mijn tuin de yacon nog altijd verder. Pas bij vorst wil ik de yacon eruit halen en dat laat nog altijd op zich wachten. Het wordt echter wel wat krap in de tuin. Zo groeit aan de ene kant de ananaskers (die ook blijft staan tot de vorst) en er vrijwel naast groeit de yacon. Beide planten zijn éénjarig. Het zijn ook allebei planten die in korte tijd flink groot kunnen worden. En zo is een deel van mijn tuin nog slechts moeilijk bereikbaar. Ik neem het maar voor lief. Eigenlijk komt het elk jaar wel voor, dat er een stukje jungle in mijn tuin groeit.

Wat ik niet elk jaar in mijn tuin heb is een yacon die bloeit. De bloei komt vrij laat in het jaar en met een beetje vroege vorst is de plant al gerooid voor het kon bloeien. Nu zit het echter boordevol kleine gele bloemetjes die doen denken aan kleine zonnebloemen. Leuk!

Gestekte Yacon

Het is gelukt! Het takje dat ik had afgebroken van de yacon heeft niet alleen wortels gekregen maar is inmiddels ook aangeslagen in de aarde. En dat terwijl het takje voor ik het in een vaasje had gezet eerst nog een week ‘ergens’ heeft gelegen. En zo groeit er midden in de winter een yaconplantje bij mij in de vensterbank. Enige nadeel is dat ik meer blij wordt van het plantje dan van de yaconknol. O, ik vind het lekker hoor, daar niet van, maar ik merk dat het best veel is en uiteindelijk blijft het maar liggen. Dat is toch eigenlijk jammer?

Ach, in het voorjaar kan ik de plant vast wel aan een liefhebber kwijt en tot die tijd geniet ik van het frisgroene in mijn vensterbank.

Yacon: bewaren en opeten

Nu de yacon alweer een tijdje op smaak ligt te komen begint niet alleen de smaak te veranderen maar ook de kleur. Was de knol eerst vanbinnen grauwwit van kleur, inmiddels gaat de kleur naar licht oranje. Een deel had ik in droog zand bewaard. Aangezien ik niet veel zand in huis had (naast het zand waar de witlof in gezet is), was de yacon niet goed bedekt. Desondanks is het niet rimpelig geworden. Wat dat betreft is het goed te bewaren. Een ander deel lag in de koelkast en die is zelfs van uitstekende kwaliteit. Mooi stevig.

En dan de smaak. Ik kan niet zeggen dat er een duidelijke smaak aan zit. Het is heel subtiel. Je zou het peer kunnen noemen, of appel. Of gewoon ‘vaag zoet’. Het eet wel lekker weg omdat de yacon heerlijk fris knapperig is. In kleine stukjes op het aanrecht zetten en het snoept net zo lekker weg als de druifjes die ik er in de herfst neerzet.

Yacon laten overwinteren

Het eerste jaar waarin ik een yacon had heb ik geprobeerd hiervan een knolletje te laten overwinteren. De knol begon echter niet meer uit te lopen. Inmiddels weet ik wat het probleem is geweest en ga ik het nog eens proberen. De yacon is namelijk niet winterhard maar heeft wel verschillende middelen om te overwinteren.

Als je de yacon oogst zul je verschillende soorten knollen aantreffen. Dikke knollen, en smalle knollen waar ‘oogjes’ aan zitten. Deze knollen met oogjes kun je apart houden om volgend jaar weer te laten uitgroeien tot een nieuwe plant. Hoewel ik toen wel een smal knolletje had bewaard. was dit een knolletje zonder oog. Juist dat oog is noodzakelijk om de knol weer te laten uitlopen.

De knol moet je overigens wel bewaren in droog zand, anders verschrompelt het.

Een andere manier om de yacon te laten overwinteren is het stekken van de plant. Hiervoor neem je een stukje van de stengel waar nog wat nieuwe blaadjes aan zitten of knoppen. De stengel zet je in het water en na verloop van tijd zal deze wortels aanmaken en uitlopen.

Zo ontdekte ik dat de plant best tegen een stootje kan. Ik heb namelijk pas een week na de oogst een stuk stengel afgesneden en deze is zowaar ook nog uitgelopen. Nu staat het stukje in een potje in de vensterbank en komen er allemaal nieuwe, frisse blaadjes aan. 

Yacon geoogst

M&M-tuin

Het is alweer even geleden dat ik de eerste yacon heb geoogst. De eerste knol liet ik enthousiast aan mijn vriend proeven maar helaas viel de smaak tegen. Het smaakte eigenlijk naar… niks. En dat terwijl ik net zo vol lof was over de frisse, zoete smaak van appel/peer/meloen. Nee hoor, niets van dat alles. Dat was een flinke tegenvaller. Het zal jullie dan ook niet verbazen dat het meeste van de yacon nog op zolder in droog zand ligt. Tsja… wat doe ik daar nu mee?

Wat me ook opvalt aan deze yacon is dat de knollen amper roze zijn. En dat terwijl ik enkele jaren geleden heel donkerroze knollen had. Zou dat dezelfde oorzaak hebben als het ontbreken van de smaak?

Ik ben maar even op zoek gegaan. Heb ik de yacon misschien te vroeg geoogst? Of moeten de takken nog een paar dagen aan de knol blijven zitten na de oogst, zoals je bij witlof doet?

Ik vind al snel het antwoord op mijn eerste vraag: de yacon oogst je kort na de eerste nachtvorst. Verder staat op de site van stadslandbouw in Dordrecht dat de yacon enkele weken na het oogsten nog zoeter wordt. Dat zijn handige dingen om te weten. Nog even geduld dus. Ik hoop dat ik ze zolang goed kan houden want ik heb niet zoveel droog zand meer in huis.

Wat de kleur betreft zou het kunnen dat ik net een andere soort heb, dat zou ik dan eens moeten uitzoeken. Voor vandaag vind ik het wel weer genoeg.


www.stadslandbouwdordrecht.nl

Opruimen

M&M-tuin

Na het oogsten van de pompoenen (in de M&M-tuin gebeurde dat zaterdag al) kon ik de pompoenplant opruimen. Nou, dat was nog een aardige klus. De slierten van de plant lagen tot halverwege de tuin en ‘even’ de plant op de composthoop gooien was er niet bij. Maar het was een leuk klusje met veel resultaat. Opeens is het zeil weer helemaal te zien, is de composthoop óvervol en kon ik het onkruid aan de voorkant van de tuin makkelijk verwijderen. Nu het niet meer zulk groeizaam weer is, is het onkruid verwijderen ook een dankbaarder werkje. De week erna is de zwarte aarde tenminste niet weer bezaaid met kiemplantjes.

Achterin de tuin kon ik ook nog onkruid verwijderen al komt daar steeds minder op. De eerste yacon-plant heb ik inmiddels gerooid, daarover later meer. En zo lijkt de M&M-tuin opeens weer heel anders. Je zou bijna zeggen dat het klaar is voor de winter, ware het niet dat er nog heel wat planten verhuisd moeten worden voor het echt winter is.

Yacon

Al een hele tijd geleden bestelde ik, samen met een andere tuinder, een aantal yaconplanten bij Vreeken’s Zaden. Bij aankomst zagen twee van de drie yaconplantjes er helaas wat zielig uit en ik maakte me wel wat zorgen. Met enige schroom mailde ik toch maar naar Vreeken en stuurde daarbij wat foto’s van de plantjes.

Binnen no-time had ik antwoord. Door het vervoer konden de plantjes er wat zielig uitzien en de blaadjes laten vallen maar als het groeipunt intact was, was er geen enkel probleem. Helaas bleek van één plantje het groeipunt beschadigd te zijn en zoals voorspeld stierf dit plantje langzaam af. Zonder problemen kreeg ik een nieuwe. Maar ai, wat er toch mis ging met het vervoer weet ik niet, maar ook dít plantje ging ten onder.

Ik werd er een beetje moedeloos van en vroeg me af of ik nog een keer een nieuwe zou vragen of toch maar gewoon mijn geld terug. Maar goed, eigenlijk wilde ik erg graag nog een yacon erbij dus mailde ik maar weer. Nog voor er mailverkeer was, werd ik al verrast met een pakketje op de stoep. Een andere verpakking, een prachtig, grote yacon met heerlijk frisgroene bladeren. Uiterst voorzichtig heb ik deze naar de M&M-tuin vervoerd. Na zoveel moeite moest het niet door eigen handelen alsnog misgaan. Inmiddels staat de yacon in de tuin, met voor de zekerheid wat slakkenkorrels er omheen. Al verwacht ik niet dat het door slakken belaagd zal worden, maar beter voor niets dan te laat. De nieuwe yacon is meer dan twee keer zo groot als de andere en dat maakt me tot een uiterst tevreden klant.

Yacon (III)

DSCN9205_rsVandaag heb ik de yacon geoogst. Het was gewoon jammer om die prachtige plant bij de grond af te snijden, maar goed, anders had de vorst het wel gedaan.

Ik had twee planten staan, een grote en een klein. Van de kleine kwamen een stel losse knollen, van de grote is een hele grote, vergroeide knol als oogst gekomen, met het gewicht van 3 kg! Gezien het vrij late tijdstip dat ik deze plant in mijn tuin heb gezet is dit waarschijnlijk nog niet eens een verrassend grote knol.

Magewichtyacon_rsar voor mij is het een joekel! Ik was ontzettend nieuwsgierig naar de knol onder de grond en het is een leuke verrassing. Na het oogsten van de kleine yacon hebben we meteen maar even wat geproefd. Het schijnt dat je de stengel kunt eten als een soort bleekselderij. De stengel zag er niet erg aantrekkelijk uit maar toen we deze doormidden sneden snapten we waarom. Even schillen vergrootte de aantrekkelijkheid aanzienlijk. En dan is het inderdaad een frisgroene stengel. Bleekselderij kun je rauw eten maar de stengel van de yacon is toch wel vrij hard. Misschien zal het gekookt beter smaken. Na het afsnijden van de dikke rand bleef er nog een heel dun, zacht en groen reepje over. Het smaakte naar… tsja, niks eigenlijk.

En dan de knol. Die heb ik vorig jaar eens geproefd op mijn werk en dat was toen wel lekker. En inderdaad, een lekker, fris en knapperige knol. De structuur is van een stevige peer, de smaak gaat richting meloen. Appel kun je er ook nog wel in proeven. Nou ja, een nieuwe smaak eigenlijk, ‘yaconsmaak’.

Tijdens deze proeverij kwamen nieuwsgierige tuinders even kijken. Het werd een heuse ‘yacon-proeverij’. De meningen waren verdeeld. Iemand haakte af onder het mom ‘wat de boer niet kent dat eet hij niet’, een ander wilde z’n halve tuin er mee volzetten en een derde zou het zeker niet gaan verbouwen. Geeft niet, variatie moet er blijven.

De kleine knolletjes (niet op de foto) heb ik apart gehouden om volgend jaar in de tuin te poten en het eerste knolletje is al gewisseld van eigenaar.

Wat is de yacon ook alweer? Lees voor wat informatie nog eens het blogbericht van 5 juliDSCN9209_rs